Sportowcy odnoszący spektakularne zwycięstwa oprócz współpracy z trenerami dyscyplin wspierają się trenerami mentalnymi, rozwijającymi ich stosunek do osiągnięć i świat przeżyć wewnętrznych. Zastanówmy się, czego można oczekiwać i jak prawidłowo stosować trening mentalny.
Trener mentalny musi nauczyć sportowców, by oswajali budzące zwątpienie myśli, wzmacniali motywację oraz skupiali się na najbliższym zadaniu, zachowując maksymalną koncentrację, a także potrafili wykonywać pewne odruchy automatycznie. Ta dziedzina psychologii w praktyce posiada już zasób wiedzy, zawierających wykazy metod, które coraz częściej wykorzystuje się w niezwiązanych ze sportem dziedzinach – badaniach naukowych i ekspansji ekonomicznej. Stąd potrzeba znajomości i praktykowania na co dzień.
Podstawowe techniki i metody, na których opiera się trening mentalny, wymagają ogromnego skupienia
Techniki niezbędne w pracy ze sportowcami to przede wszystkim: technika wyobrażeniowa, wyznaczanie celów, dialog wewnętrzny, a także relaksacja.
Technika wyobrażeniowa oswaja i opanowuje – jeszcze przed jego fizycznym wykonaniem – każdy ruch, istotny dla przekucia przewagi technicznej w zwycięstwo nad rywalami. Zależnie od uprawianej dyscypliny, sportowiec wyobraża sobie każdy detal ruchu np. ręki ze szpadą w szermierce czy ugięcia kolan podczas oddawania rzutu w koszykówce. Nie można wytrenować w ten sposób nowych umiejętności sportowych, ale dzięki wyobrażeniom łatwiej oswoić się z nowymi nawykami i technikami. Można ją stosować również w nowych miejscach, żeby szybciej do nich przywyknąć.
Wskazówki, które daje trener mentalny, wspierają w wyznaczaniu celów. Wyróżniamy ich dwa podstawowe typy: wynik zawodów sportowych oraz rezultat, który będzie można uznać za zamknięcie etapu treningowego. Istotne, by ustalić je we właściwy sposób: cele muszą pochodzić od samego sportowca i odzwierciedlać jego ambicje, nie trenera, rodziców czy bliskich. Wiadomo, że rezultat końcowy zawodów czy meczów jest wypadkową różnych determinant: psychologicznych, pogodowych i tak dalej, ale jasno określone cele stanowią prawdziwą motywację do harówki na treningach.
Z kolei dialog wewnętrzny może przypominać rozmowę z samym sobą. Chodzi o to, by w „rozmowie” zawrzeć analizę swojego zachowania, myśli i uczucia, a także wnioski zapowiadające poprawę działań. Należy również motywować samego siebie.